КЛЕМ А.А.      

Господину Заведующему Московским Институтом Эсперанто
студента юридического факультета Московскаго Университета
Артура Августовича Клема

                        Прошение

     Имею честь просить Вас,  Милостивый Государь, сделать распоряжение о допущении меня к экзамену на получение свидетельства о знании специального курса языка Эсперанто по программе Института.
     При сем прилагаю квитанцию, за No. 195.

     февраля 10 дня 1915 г.        Артур Августович Клем
            Москва
_________________________________________________________________

                          

Aŭtobiografio

     Mi naskiĝis en februaro  de  1893  jaro.  Mia  patro  estas terkulturisto, kaj mia infaneco pasis en vilaĝo.  La impresoj de infaneco vivas en mi ĝis nun kaj la rememoroj pri ili estas  por mi agrablaj  momentoj.  Freŝa  aero,  blua ĉielo,  murmurado de arbaro, vilaĝaj kantoj,  viglaj terkampaj laboroj, simplaj moroj — jen estas impresoj, kiujn suĉis mia infana animo.
     La unuaj lingvoj, kiujn mi lernis samtempe kaj uzis paralele aŭ kombinite  [estas] [substrekita]  germana dialekto (ne germana literatura lingvo) kaj litova  lingvo.  [La]  Germanan  dialekton parolis miaj  gepatroj,  litove  parolas la loka loĝantaro,  kiu konsistas el litovoj.
     La rusan lingvon mi lernis en lernejo, kien min veturigis la patro, kiam mi havis 8 jarojn. La lernejo troviĝis en urbeto K., kiu estis 10 mejlojn de mia vilaĝo. Mi sentis min malproksime de [la] patrino tre nekuraĝe.  Tre malfacila estis mia situacio  en la lernejo.  [La]  rusan lingvon mi tute ne komprenis,  kaj en la lernejo, tiutempe, oni ne rajtis uzi aliajn lingvojn por klarigi al infanoj nekonatajn vortoj. La instruisto estis severa kaj ofte punis min aŭ per liniilo  aŭ  simple  per  rimeno,  kies  vera destino estis zorgi, ke ne defalu lia pantalono. Tiu sistemo tiel efikis, ke post tri monatoj mi ne nur komprenis,  sed jam parolis ruse.
     En la urbeto K.  mi ankaŭ konatiĝis kun  la  pola  lingvo, ĉar en K.  loĝas tre multaj poloj.  La lernejon mi vizitis kvar jarojn. Poste pro familiaj cirkonstancoj kaj pro revolucia  tempo mi 2 jarojn loĝis hejme en la vilaĝo.
     En gimnazion mi trafis rekte en la  kvaran  klason.  Dum  la ekzamena tempo mi promenis sur la strato de urbeto M.,  kie estas [la] gimnazio, kaj haltinte ĉe la vitrino de librejo, ekvidis la lernolibron de Esperanto, verkitan de d-ro Zamenhof. Post sufiĉe longa hezito mi eniris magazenon kaj  aĉetis  la  libreton.  Mia hezito estis tute leĝa:  en mia monujo estis nur kelkaj kopekoj, kaj krom tio,  en la urbeto estis multaj objektoj,  kiuj  allogis [la] vilaĝan knabon pli forte ol ia libreto.  Sed la scivolo kaj ia nedefinita simpatio al la vortoj "internacia lingvo" estis pli fortaj, ol  aliaj tentoj,  kaj mi aĉetis [la] libreton.  Mi ĝin tralegis. Baldaŭ ĝi ie perdiĝis.  En  la  sesa  klaso  mi  jam serioze studis Esperanton kaj propagandis ĝin inter gimnazianoj. La instruistoj  kaj direktoro  de  [la]  gimnazio rilatis al Esperanto kaj al  mi  bone  kaj  eĉ  neniu  malpermesis  porti steleton. Dum  disdono  de  atestatoj  [forstrekita   "at"]   pri matureco la pedagogoj, kiam venis mia vico, rememoris E[speranton] kaj konsilis ke mi, estante studento, ankaŭ por ĝi laboru.
     En Moskvo  mi  vidis  multajn  Esp-istojn  kaj havis multajn okazojn paroli.  Mia adeptiĝo al Esperanto estas bazita nur sur simpatio kaj sento. Sed poste, iom post iom, aperis sur scen[ej]o ankaŭ la racio.
     Kaj ĝuste nun,  ŝajnas al mi, la racio komencas regi super ĉio alia.

                                     Artur Klem

         Bone K[orzlinskij]
         Tre bone A.Saĥarov N.Ĵitkova
________________________________________________________________

   La ekonomio, gajnota de la homaro pro akcepto de unu komuna helpa lingvo internacia

     "La tempo estas mono", diras [la] fama angla proverbo. Ŝpari la tempon estas urĝa neceso de niaj tagoj.  Nuntempe ĉiu homo  estas  tiel  ŝarrĝita  per  laboro kaj okupoj,  tiom
multaj estas interesoj kaj celadoj,  ke de la ĝusta distribuo de tempo dependas  ne nur la bona [orientiĝo] [substrekita] de homo en la aktualaĵoj, sed eĉ la bonstato kaj sukceso en la vivo.
     La lernejo preparas homon por la vivo. Ĝi devas doni necesajn informojn,  necesan scion,  sen kio tre malfacile oni  povaspartopreni la vivobatalon.
     Niaj lernejoj  tamen  nesufiĉe  kontentige  plenumas   sian taskon. Homo,  fininta mezgradan lernejon, ofte estas tre malbone preparita por la vivo.  Kaj tion ni komprenos, se ni ekzamenos la kurson de  mezgrada lernejo.  Pli ol duonon da tempo la lernantoj perdas por studi diversajn fremdajn lingvojn:  latinan,  francan, germanan, anglan,  grekan.  Kiom da gramatikoj,  koim da reguloj, neregulaĵoj kaj esceptoj devas ensorbi la cerbo.  Ne sufiĉe  da
tempo restas   por   studi   matematikon,   geografion,  naturon, historion, politikan ekonomion,  juron. En la klasikaj gimnazioj, regas la latina lingvo.
     Se la  homaro   decidi[ĝus]   [substrekita]   akcepti   unu internacian lingvon, kaj   anstataŭ   multaj   lingvoj,   nun instruataj, oni devigus lerni nur solan universalan,  la rezultoj
estus tre gravaj. La lernantoj havus tempon por studi objektojn  pli  urĝajn, pli klarigajn,  ili  venus  sur arenon de vivo pli kapablaj vivi, labori, ili progresigus la mondon pli sukcese.  Nuntempe la  kapo de lernantoj estas tiom ŝarĝata per diversaj gramatikaj reguloj, ke ĝi preskaŭ ne povas digesti  ceteraĵon.  Tio  rilatas  [la] lernejon.
     Ni prenu ekzemplojn el la  vivo  mem.  Nuntempe  ĉiu  grava komerca kontoro nepre devas havi korespondantojn anglan, francan, germanan ktp.,  sed precipe grava por la komerco estas  la  angla lingvo. Ni   vidas   tendencon  ĉiujn  lingvojn  en  la  komerco anstataŭi per la angla.  Prenu ni la sciencon.  Ĉiu  sciencisto nepre devas posedi la germanan lingvon,  tio estas minimumo.  Sed sciencaj verkoj estas skribataj en ĉiuj  aliaj  lingvoj  ankaŭ. Japanaj sciencistoj,  dezirante,  ke iliajn verkojn legu eŭropaj sciencistoj, estas  devigitaj  aperigi  ilin  en  lingvoj  angla, germana, franca. Se oni deziras konatiĝi kun diplomatiaj rilatoj
kaj fundamente studi internacian juron oni devas lerni la francan lingvon. Se  oni  amas dancojn kaj ŝatas balojn kaj la "mondon", oni ankaŭ devas kompreni almenaŭ kelkajn francajn frazojn.  Do, la franca,  angla  kaj germana lingvo[j] estas minimumo,  sen kiu klera modena homo preskaŭ vivi ne povas,  certe se lin interesas tuta terglobo kaj diversaj sferoj de homaj rilatoj.
     La homo  estas,  kiel  diras  [la]  greka  proverbo,  "besto sociala". Multajn  problemojn  la  homoj  penas solvi per komunaj fortoj. Okazas kongresoj.  Kaj en tiuj kongresoj multe  da  forto estas perdata por venki la embarason de multlingveco.  Kaj tamen, finfine, ne ĉiuj kongresanoj povas ĉin kompreni kaj  partopreni en la diskutoj.
     Imagu vojaĝiston,  kiu posedas nur sian  gepatran  lingvon. Kiom da malhelpoj li devas venki,  renkontante en diversaj landoj homojn, kiuj lin ne komprenas kaj kiujn li ne povas kompreni.  En tiuj okazoj  oni  vole-nevole  devas  apliki  la  olej univrsalan
lingvon: lingvon de gestoj.
      La utilo de unu internacia lingvo ŝajnas nedisputebla. La comerco,  scienco, internaciaj movadoj multon gajnos, se la mondo akceptos universalan lingvon.
     La akcepto de internacia lingvo estas granda  paŝo  sur  la ŝtuparo de progreso.

                                               Artur Klem
         15/II — 1915.

         Tre bone A.Saĥarov
         N.Korzlinskij

Historio.ru — история отечественного движения эсперантистов (Российская империя, СССР, РФ).