Esperanto en Rusio История эсперанто в России и Советском Союзе. Биографии репрессированных эсперантистов, архивные материалы.

ФИЛАТОВА А.И.

Господину Заведующему Московским Институтом Эсперанто
 Анны Ипполитовны Филатовой

                            Прошение

     Имею честь просить Вас,  Милостивый Государь, сделать распоряжение о  допущении меня к испытанию о знании специального курса языка эсперанто. 
При сем прилагаю квитанцию за N  108  о  взносе мною десяти (10 р.) за означенное испытание.

                                            А.Филатова
                     <вдова дворянина Симбирской губернии>

     Москва, 29 января 1912 г.

     Резолюция: Время экзамена назначено на 31 января 1912 г. на 10 ч. дня.
                                                 А.Сахаров


Mia biografio

Mi naskiĝis en la jaro 1839 en vliaĝo Romodanovo de Penza gubernio. Mi restis kvinjara post la morto de mia patro, kiu estis kirasira oficiro. Post lia morto mia patrino, kun siaj kvin malgrandaj filinoj transveturis al siaj gepatroj.
Kvankam ŝi havis malgrandan propran bienon, ŝi ĉiam loĝis ĉe ili.
Mia avo estis riĉa bienulo kaj, kiel ĉiuj bienuloj de tiutempo loĝis ĉiam en vilaĝo, vintre en Romodanovo de Penza gubernio kaj somere, kun tuta familio, kaj amaso da servistoj transveturadis en Teplij Stanon de Simbirska gubernio. Inter tiuj-ĉi vilaĝoj estas sepdek verstoj de distanco. Mia avo havis multe da infanoj, kiuj loĝis aparte, en bienoj kun siaj familioj, sed la avo postuladis, ke ili pli ofte vizitu lin, tiel ke ni, infanoj-gekuzoj estis ĉiam kune kaj vivis gaje.
Mia avo tre ŝatis kantantajn birdojn: kanariojn, najtingalojn, silviojn kaj ceterajn ĉiuj-ĉi birdoj ĉiujare vojaĝadis kune kun li.
Ĉiufoje ĉararo haltadis dum la duono de vojo por ripozo kaj nutrado de ĉevaloj. La servistaro sternadis tapiŝojn, la avo eliradis el la kaleŝo, post li tuta familio kun infanoj,
genepoj, guvernistinoj k.t.p. kaj sin dislokadis sur tapiŝoj por tagmanĝi.
Foje dum la halto unu el birdetoj, iamaniere, elflugis el la kaĝo kaj malaperis. La avo ekkoleris kaj kriis, ke li ne ekmoviĝos de loko, ĝis kiam oni kaptos la birdeton.
Ĉiuj servistoj kaj ni, infanoj, komencis kuri, krii, svingi la manojn por lacigi la birdeton. Sed ĝi, estante ĉiam en la kaĝo, dekutimis flugi bone kaj estis kaptita.
La avo trankviliĝis, ordonis jungi ĉevalojn kaj la ĉararo ekmoviĝis.
Ni, infanoj, pie amis nian mildan avinon kaj tre timis la avon; kvankam li neniam atentis nin. Se ni vidis lin en la ĝardeno, ni tuj forkuradis de liaj okuloj, kvankam li eble nur dirus: "Ne piedpremu florojn". Sed eĉ tiuj-ĉi vortoj estis timigaj al ni.
Foje alvenis al ni mia onklo, gvardia oficiro. Ĉiuj parencoj estis tiel ĝojaj, ke tute forgesis pri ni. La domo estis granda, sed oni malpermesadis al ni ludi apud la ĉambro,
kie ĉiam sidis la avo, por ne maltrankviligi lin.
Longe parolante kun sia alveninta filo, la avo ekdeziris ripozi. Ĉiuj foriris kaj supreniris en la duan duan etaĝon.
Profitante tion, ni komencis ludi en la granda salono apud la ĉambro de la avo. Mi forkuris kaj eltiris el la valizo de la onklo lian unuiformon, ĉapon, survestis ilin kaj ekaperis antaŭ la infanoj.
Ni tute forgesis pri la avo, ridegis, kuris, kriis. Pro tia bruo la avo ekvekiĝis kaj eniris al ni. Ĉiuj infanoj momemnte diskuris en aliajn flankojn kiel musoj kaj kaŝiĝis. Mi sola
staris antaŭ li en unuiformo kaj ĉapo pala de timo; sed la avo ekridetis kaj diris nur: "Malsaĝulineto" kaj foriris en sian ĉambron.
Oni rakontis pri la avo sekvantan: Li servis en ia gvardia regimento. Post la morto de la imperiestrino Ekaterino II, multaj oficiroj de tiu-ĉi regimento ne volis servi ĉe Paŭlo kaj eksiĝis. Paŭlo ekkoleris kaj ordonis skribi sur iliaj atestoj, anstataŭ: kun uniformoj - kun halatoj kaj ĉapoj (kolpaki).
Ĉiuj oficiroj ne atentis tion, sed la avo estis homo fiera, obstina kaj mokema.
Li diris, ke por li estas tre oportune porti halaton, kaj efektive portis ĝin tutan sian vivon.
Li mortis naŭdekkvin jara.
Kiam mi estis dekjara la patrino lokumis min en Moskvan Marian instituton. Mi bone lernis kaj pli multe petolis.
Post la fino de kurso la patrino prenis min kaj ni forveturis en ŝian vilaĝon. kie mi loĝis ĝis mia edziniĝo.
Komenciĝis Rusa-turka militio. Mi nepre volis esti flegistino. La edzo, vidinte ke mia intenco estas serioza kaj neŝanĝebla forpermesis min. Mi estis en Bulgarujo sep monatojn kaj konsideris min la plej feliĉa virino en la tuta mondo, ĉar mi povis flegi la malfeliĉajn vunditajn soldatojn.
Nun mi povis priskribi la duan parton de mia vivo, sed por tio bezonus pli multe da tempo ol du horoj kaj mi silentas.

Anna Hippolitovna Filatova

Rezolucioj:
Sukcesis A.Saharov
M.Buloĉkin


Biografio de doktoro Zamenhof

Lazaro Ludoviko Zamenhof naskiĝis en la jaro 1859 en la urbo Belostoko de Grodna gubernio. Li estis filo de kuracisto el Varsovio. Li komencis lerni tre frue. Kvarjara li sciis legi kaj skribi. Estante en loĝejo li pensis pri la frateco de l'popoloj. Li vidis, ke la loĝantaro de lia urbo, konsistante el Rusoj, Poloj, Germanoj, Hebreoj, nur pro reciproka nekompreniĝo, konsideris sin kiel malamikoj.
Zamenhof revis pri la ebleco trovi rimedon kontraŭ tiu-ĉi malbono. Li komencis klopodi pri nova internacia lingvo. Jam en la lernejo li laboris je tia lingvo. Li estis tre amata de siaj
kolegoj, sed la ĉefo de la lernejo plendis al la patro de la knabo, ke li pensas pli pri diversaj objektoj ol pri la lernado.
Post la fino de kurso Zamenhof forveturis Moskvan universitaton studi la medicinon. Post kelka tempo li transiris en la Varsovian. Fine li fariĝis kuracisto kaj edziĝis, sed la sorto ne dorlotis lin. Li luis loĝejon en la plej malriĉa parto de la urbo. La riĉaj homoj ne volis inviti la kuraciston el tia parto de la urbo kaj la malriĉuloj ne povis pagi bone.
La stato de Zamenhof fariĝis pli kaj pli malbona. La bopatro devis helpi al li, tiom pli, ke la edzino de Zamenhof naskis infanon; sed tiu-ĉi helpo estis tre malagrabla al la doktoro.
Fine li decidis transveturi en Belostokon, lian naskiĝan urbon. Sed tie li ne estis pli feliĉa. Li daŭris sin okupi per la nova lingvo kaj la loĝantaro ne volis inviti la kuraciston, kiu sin
okupis ne sole per sia specialeco.
La financa stato de Zamenhof estis tiel malbona, ke li ne povis eĉ tagmanĝi ĉiutage. Kiam la edzino naskis la duan infanon ili decidis denove reveni Varsovion kaj tie li daŭris sian laboron je la lingvo.
Fine Esperanto estis preta kaj aperis al la homaro, sed ne donis riĉecon al sia genia kreinto.

A.Filatova
Sukcesis: A.Saĥarov
M.Buloĉkin



Historio.ru — история отечественного движения эсперантистов (Российская империя, СССР, РФ).