Pasis 60 jaroj post la tago, kiam NKVD mortigis Nikolaon Incertov...
Rakontas Nikolaj Zubkov, vic-prezidanto de ASE (Asocio de sovetiaj esperantistoj) en la jaroj 1979-1989.
| "estis membro de CK SEU de post 1922. Tre aktiva aganto de la Sovetia E-movado. Kunredaktoro de la periodaĵoj de SEU. Membro de Lingva Komisiono kaj IPELK. Prezidanto de Centra oficejo de kontraŭreligiuloj-E-istoj. Aŭtoro de l'instrua ruslingva broŝuro "Kiel devas labori SEU-ĉelo kaj de Sendiuloj kaj internacia E-korespondado", 1930. Tradukinto kaj redaktinto de multaj E-eldonaĵoj ateistaj". |
Li estis arestita aprile 1937, tamen pri lia
aresto oni neniam diris al mi en la oficejo, kaj pri la ekzekuto la 27-an de
oktobro samjare, verŝajne, oni eĉ ne sciis, do la oficistaro laboris kaj la
kursoj funkciis ĝis la komenco de februaro 1938, kiam estis arestitaj ĉiuj,
kiuj troviĝis tiumomente en la oficejo. Certe, la sorton de Nikolao
Incertov kaj de liaj kunlaborintoj estis eble diveni, tamen ĝuste pri
li persone sciigis la "Pafmortigaj listoj" en la
ĵurnalo "Veĉernjaja Moskva" (Vespera Moskvo) jam en la
jaroj 1990-aj (rehabilitita li estis en 1957).
Ĉio ĉi estas la karakterizaj trajtoj en la
funkciado de la sovetia "ministerio de la vero". Krom
tio la akuziton oni standarte kulpigis pri "partopreno en la
kontraŭrevolucia trockiisma terorisma oiganizaĵo", la enketistoj
atribuis al li ankaŭ "aktivan agadon en SAT", malgraŭ
ke ĉiuj esperantistoj tiutempe
sciis, ke SEU ne nur ne membris en SAT, sed iniciatis kreon de la
rekta kontraŭo al SAT - IPE (Internacio de proletaj esperantistoj),
respegulanta la "filiajn" organizaĵojn de Komintern
- Profintern, Krestintern, Sportintern,
do la organizaĵoj estintaj sub plena kontrolo de Centra Komitato de Tutsovetia
komunista partio (de bolŝevikoj), kies membroj estis Ernest Drezen,
Nikolao Incertov kaj multaj aliaj gvidantoj de SEU.
En la akuzraporto de la enketistoj al la Armea [Milita
- NSt.] Kolegio de la Supera Juĝejo la 4-an de oktobro 1937 estis notite, N.Incertov
"ne agnoskis sin kulpa", sed en la kunsid-protokolo de
tiu kolegio la 27-an de oktobro estas skribite, ke la juĝato "havas
neniujn petojn" kaj "agnoskis sin kulpa"...
Kaj ankoraŭ unu detalo. Nikolaj
Jakovleviĉ Incertov estis rehabilitita la 8-an de junio 1957, tamen
laŭ la ordono de la vic-estro de la sama kolegio generalo V.Berezovskij
en la atesto pri lia morto estis indikita falsa dato - la 5-a de marto
1939. En la mort-atesto mankas la kaŭzo kaj eĉ loko de la morto.
Oni eĉ tiam ankoraŭ timis diri la
veron!
SCIENCO kaj KULTURO, sept.-okt. 1997, No. 5(13), 2 - 4
*********