Esperanto en Rusio Èñòîðèÿ ýñïåðàíòî â Ðîññèè è Ñîâåòñêîì Ñîþçå. Áèîãðàôèè ðåïðåññèðîâàííûõ ýñïåðàíòèñòîâ, àðõèâíûå ìàòåðèàëû.

ÈÂÀÍÎÂ-ÊÀËÜßÍΠÍ.Ì.

Çàâåäóþùåìó Ìîñêîâñêèì Èíñòèòóòîì Ýñïåðàíòî
Íèêîëàÿ Ìåôîäüåâè÷à Èâàíîâà-Êàëüÿíîâà

                           Çàÿâëåíèå

     Ïðîøó ñäåëàòü Âàøå ðàñïîðÿæåíèå î äîïóùåíèè ìåíÿ ê  ýêçàìåíó äëÿ ïîëó÷åíèÿ  äèïëîìà â çíàíèè ñïåöèàëüíîãî êóðñà ÿçûêà Ýñïåðàíòî, ïðè ÷åì íà îñíîâàíèè ïîëîæåíèÿ îá Èíñòèòóòå ïðèëàãàþ  êâèòàíöèþ Èíñòèòóòà [No. 173] î âçíîñå äåñÿòè (10) ðóáëåé.

                                    Í.Èâàíîâ-Êàëüÿíîâ
     Àäðåñ: Ìîñêâà
      "Äîì Ýñïåðàíòî"                 ìàÿ 11 äíÿ 1919
                                          Ìîñêâà

    Ðåçîëþöèÿ: Ýêçàìåí íàçíà÷åí íà 11-å ìàÿ â 11 ÷. óòðà

                                                     À.Ñàõàðîâ




     N.Ivanov-Kaljanov

     9/V/1919.          Temo donita por ekzameno:

            "Rememoroj pri miaj unuaj jaroj de lernado"

     Al la intenco komenci studadon de Esperanto  mi  alvenis  je strangaj kaj  ecx  se  oni  povas  tiel  diri  je eksterordinaraj cirkonstancoj. Antaux cxio ne  estas  (al  mi  sxajnas)  senutile noti, ke min tute neniu "esperantigis".
     En la jaro  1912  mi  estis  en  malliberejo  kiel  politika ribelanto. Estinte  tute sola en mia "senpaga" cxambreto mi havis suficxe da tempo  por  mediti  pri  diversaj  homaj  aferoj,  pri
reformo de   l'vivo,   batalo  por  ekzistado  k.  aliaj  similaj vivkondicxoj.
     Kiam oni  devigas  la  homon  pasigi sian tempon en absoluta soleco, estas memkomprenebla,  ke li vole nevole  sercxas  cxion, kio povus  plifaciligi lian situacion.  La plej simpla konsolo en similaj cirkonstancoj estas lia propra  penskapableco.  La  saman
situacion mi  travivadis  dum unu jaro,  tio estis gxis mi denove ricevis rajton je libereco.
     Antaux ol  rememori  la  ekzistadon de Esperanto (pri kiu mi tiutempe havis preskaux neniujn sciigojn) mi tute memstare  venis al konvinko,  ke por la felicxa estonteco de l'homaro, krom cxiuj socialaj problemoj,  ankaux necesas lingvo  internacia.  Sed  kia nome, -  mi  ne  povis  decidi;  mi  sciis  nur ke gxi devas esti artefarita, simpla,  bonsona kaj facile ellernebla.  Iom post iom mi rememoris, ke ekzistas jam tia "speco" de homoj, kiuj efektive bataladas pro tiu  cxi  ideo:  -  ili  estas  esperantistoj.  Pri Esperanto kaj  Volapuk  mi  legis  iam  en  enciklopedia  vortaro mallongan artikoleton,  kiu min tute ne  impresis.  Sed  nun,  la dezirego okupi  min  per  la  plej proksima konatigxo kun tiu cxi demando estis tiel granda,  ke mi tute perdis mian  trankvilecon, kvankam la  templimo  de mia puno restis jam tre mallonga.  Tutan
tagon kaj nokton mi pensadis nur pri "lingvo internacia". Alproksimigxanta libereco  interesis min jam nur de unu flanko,  nome - kiel ebleco  plej  baldaux  konatigxi  kun  homoj  al  kiuj   jam apartenis cxiuj miaj simpatioj.  En la printempo de 1914 mi estis liberigita kaj devis gxis la Auxgusto finservi en militistaro  en Moskvo. Mian  unuan  libertempon  mi uzis por elsercxi esperantan librovendejon por  akiri  lernolibrojn  kaj   informi   min   pri instruanto. Adreson  de  moskva societo esperantista mi trovis en telefona libro;  tio  jam  suficxis  por  ke  mia  intenco   estu plenumita. Konatigxinte  kun  tia  bela  libreto  kiel  Cart  kaj Pagnier mi  tuj  ekvidis,   ke   por   [posedigi]   [substrekita] Esperanton mi  tute  ne bezonas instruiston.  Aliaj lingvoj estis por mi konataj nur el gimnazia kurso laux  ilia  teorio,  sed  ne praktiko, tamen  la  vortprovizo,  kiun  mi havis,  helpis min en studado de Esperanto.
     Post du  semajnoj mi tute sen vortaro legis kaj tradukis "La Ondo de Esperanto""La revuon""Amerikan  Esperantiston"  kaj "Esperanton" de  UEA.  Kelkajn  malfacilajxojn  prezentis  por mi traduko el rusa lingvo pro la manko de praktiko, sed tio min tute ne timigis kaj ne maltrankviligis, cxar mi estis certa ke post du [-]tri monatoj mi nepre komencos praktiki la lingvon parole.
     Sed "homo [proponas] kaj Dio [disponas]"[substrekitaj] - En julio eksplodis la milito kaj mi estis devigita gxin  partopreni. Kompreneble cxiuj     miaj    Esperanto-okupoj    interrompigxis. Forveturante batalkampon mi prenis  kun  mi  nur  unu  esperantan libreton, tio  estis  rusa  sxlosilo  de  Cxefecx.  En  septembro malamika kuglo trapafis [korektita: "traboris"] miajn piedojn  kaj kiel ne  kapabla  sin movi kaj foriri de batalkampo mi kun multaj miaj samsortanoj estis militkaptita de Auxstrianoj.
     Priskribi mian  vivadon  en militkaptitejo ne estas temo por hodiauxa ekzameno, sekve mi diros nur kelke da vortoj nur pri mia kunligo kun samideanoj kaj mia kara lingvo dum tiu cxi malfelicxa tempo.
     La sorto alkondukis  min en Graz,  kie mi laboris en unu el multnombraj auxstriaj malsanulejoj de  Rugxa  Kruco  en  rolo  de helpanto aux pli vere diri kiel fleganto de vunditoj. Unu el miaj "malamikoj" malmulte [konata kun] [substrekita]  Esperanto,  laux mia peto  alportis  al  mi  adreson  de  Viena Klubo esperantista (Stubenring 24);  -   tio   suficxis   por   arangxi   samideanan korespondan interrilaton.
     Kun helpo de  vienaj  verdstelanoj  mi  baldaux  akiris  jam grandan adresarn  de dezirantoj kun mi korespondadi.  Nur la sola letera samideana  intersxangxo   kaj   ankaux   la   sola   okaze konservigxinta Cxefecx sxlosileto  estis miaj unuaj instruistoj. Do mia fiero  estas  tio,  ke  nian  karan  lingvon  (bedauxrinde ankoraux gxis  nun ne suficxe perfekte) mi ellernis tute memstare sen ies helpo.  Mi trovas ankaux necesa tie cxi noti,  ke  al  la ekzameno mi  min tute ne preparis pro la manko de tempo kaj en la okazo se miaj ekzamenantoj trovos tiun cxi verketon senenhava kaj ne tauxga  por  min atesti,  kiel lertan esperantiston,  kapablan gvidi kursojn mi petas permesi al mi fari duan ekzamenon.

                                     N.Ivanov-Kaljanov

T.Fridrihxsen                        "Domo de Esperanto"
NE (N.Evstifeev) A.Jodko             Moskvo   11/V-19.
Breslaux   A.Sahxarov


Historio.ru — èñòîðèÿ îòå÷åñòâåííîãî äâèæåíèÿ ýñïåðàíòèñòîâ (Ðîññèéñêàÿ èìïåðèÿ, ÑÑÑÐ, ÐÔ).